In mijn vorige blog kon je het al lezen, ik heb mijn oude hobby weer opgepakt. Nu mijn hobbyruimte, die ik uit gewoonte nog altijd ‘Het atelier’ noem, helemaal is opgeruimd, stempel en kleur ik er op los. Bij het inkleuren van deze Pinocchio kwam er heel wat opborrelen in mijn hoofd. Beelden van een vakantie in Italië waar we het dorpje Collodi bezochten. Daar kwam de schrijver en bedenker van Pinocchio vandaan en het hele dorp staat in het teken van dit houten manneke. Er kwam ook een spreekwoord in gedachten, ‘Hij is aan zijn eerste leugen niet gebarsten.”
Het is inmiddels wel bekend dat ik een zwak heb voor oude of bijna vergeten Nederlandse woorden maar ook voor spreekwoorden en gezegden. Dit is een niet zo bekend spreekwoord en wellicht al bijna vergeten maar juist heel toepasselijk in deze tijd.
Pinocchio
Het verhaal van stamt uit 1883. Carlo (Lorenzini) Collodi bedacht het verhaal oorspronkelijk voor volwassenen. De avonturen van Pinocchio was een aanklacht op de heersende regels omtrent eerbaarheid en moraal en hoe de mensen destijds daar mee omgingen. De korte verhalen werden in eerste instantie afgedrukt in de krant om zo de mensen een spiegel voor te houden.
In de Disney versie is Pinocchio een houten pop die graag mens wilde worden en echt wel zijn best deed maar keer op keer verkeerde keuzes maakte.
De originele Pinocchio was niet onhandig maar echt slecht. Hij manipuleerde, loog en bedroog zolang hij er zelf maar beter werd. Om even een idee te geven, Japie Krekel is in de originele versie door Pinocchio met een houten hamer doodgeslagen. Het verhaal was niet bedoeld en niet bepaald geschikt voor kinderen.
Disney heeft het verhaal een flinke draai gegeven en zo zelf ook de waarheid geweld aangedaan.
Leugentje om bestwil
Iemand die zegt nooit te liegen is niet te vertrouwen want laten we eerlijk zijn, liegen doen we allemaal. Ja ik ook, Sonja is echt niet roomser dan de paus.
“Hoe gaat het met je?”
Het antwoord geef ik bijna automatisch, “Goed”.
Zelfs als het helemaal niet goed gaat, want ik heb helemaal geen zin om tekst en uitleg te geven.
We geven, uit beleefdheid, of gemakzucht, de social gewenste antwoorden of reacties.
“Hoe staat deze jurk me?”
“Heeft het gesmaakt?.”
“Hoe is het gegaan?”
Zomaar wat vragen waar de meeste mensen zonder te verblikken of te verblozen een leugentje om best wil eruit gooien. Mijn mams heeft daar zo haar eigen manier in gevonden.
“Echt helemaal jouw stijl.”
“Ik kan proeven dat je je best gedaan hebt.”
“Het had slechter gekund.”
Natuurlijk valt er heel wat te zeggen voor het niet kwetsen van andermans gevoelens. Het niet willen praten over bepaalde onderwerpen om jezelf te beschermen. Maar een leugentje om bestwil is nog altijd een leugen.
Lange neus naar de waarheid
Toen mijn oudste nog een aandoenlijke kleuter was rolde er ook nog wel eens een leugen uit dat schattige koppie. Niet dat dit onopgemerkt bleef want onze kleuter was van nature uitgerust met een enorm moreel besef. We trapten er dus nooit in.
Op zijn vraag hoe wij dat toch wisten vertelde ik dat iedere keer als hij loog er een kruis op zijn voorhoofd verscheen. Dus om mijn kind te leren dat liegen niet mag vertelde ik hem zelf een leugen. Grappig gevolg was dat hij voortaan zijn hand op zijn voorhoofd legde om het kruis alvast aan het zicht te onttrekken. Pinocchio kreeg een lange neus bij het liegen maar in het echte leven komen de leugenaars er een stuk makkelijker vanaf.
Ziekelijke leugenaars
Het leugentje om bestwil is een redelijk geaccepteerde manier van liegen. Zoals gezegd we maken ons er allemaal wel eens schuldig aan.
Normaal gesproken geloof ik mensen op hun woord totdat het tegendeel wordt bewezen maar ik ken helaas ook mensen bij wie ik ervan vanuit ga dat ze liegen totdat het tegendeel is bewezen. Er zijn zelfs mensen die ik niet eens meer confronteer met hun leugens. Het is me allang duidelijk dat ik ze daarmee alleen maar de ruimte geef om nog meer leugens te vertellen, ze moeten immers hun hachje zien te redden. Ze verdraaien de feiten net zo lang tot jij de dader en zij het slachtoffer zijn. Ik steek mijn energie er niet meer in.
Liegen alsof het gedrukt staat
Volgens mij kent bijna iedereen wel één of meerdere mensen die zo makkelijk liegen dat je er keer op keer weer intrapt. Sommigen zijn gewoon doortrapte manipulators en doen dit om er zelf beter van te worden of aandacht te krijgen. Er zijn ook mensen die geestelijk ziek zijn en hun eigen leugens oprecht geloven. Ze creëren hierdoor hun eigen waarheid. In beiden gevallen richten dit soort leugenaars enorm veel schade en verdriet aan. Families worden uit elkaar gedreven, vriendschappen gaan kapot en levens worden verwoest.
De tong is een heel machtig wapen.
De leugen regeert
De laatste jaren is er ineens een nieuwe omschrijving voor keiharde leugens. Schaamteloos geïntroduceerd door een wereldleider spreken we ineens van alternatieve feiten. Hoe belachelijk deze term aanvankelijk ook leek, heel veel mensen slikken het maar wat graag als zoete koek. De waarheid doet er blijkbaar niet meer toe. Als de waarheid ons niet bevalt creëren we gewoon onze eigen waarheid. Hoe gevaarlijk dit is zien we nu door wat er gebeurd in de Oekraïne. Een president die een soeverein land binnenvalt om zogenaamd het volk te bevrijden, een oorlog geen oorlog meer noemt en critici, waarheidsvinders en media monddood maakt door te dreigen met gevangenisstraf. Duizenden doden, uit elkaar gerukte gezinnen, verwoeste steden en levens als gevolg.
De waarheid is niet altijd mooi
Als leugens en bedrog zo schadelijk zijn waarom doen we het dan?
Gemakzucht, omdat we er linksom of rechtsom beter van worden. De waarheid is vaak ongemakkelijk, confronterend en pijnlijk. De waarheid kost ons vaak meer dan een leugen. Tenminste op de korte termijn want op de lange termijn is het juist de leugen die zijn verwoestende werk doet. Door zelf te liegen maar ook door net te doen alsof de leugens van een ander wel oké zijn omdat het nu eenmaal beter uitkomt bevinden we ons op een hellend vlak. Wie en wat kun je uiteindelijk nog wel geloven?
Omdat onze neuzen niet gaan groeien als we liegen, omdat er geen kruizen op ons voorhoofd verschijnen maar vooral omdat leugens echt schadelijk zijn wil ik deze blog dus eindigen met een ander spreekwoord.
Schrijfhart een leuk verhaal waar een ieder zichzelf zeker wel in herkend. Spreekwoorden spreken mij ook aan. Wie de schoen past trekke hem aan. 🌿🌷☘️
Dank je wel voor je reactie Trudy. Spreekwoorden en gezegdes zijn vaak zo ingesleten dat we vaak vergeten welke diepgang ze hebben. Het is leuk om ermee te spelen en over te mijmeren.
Het is een mooi verhaal. Maar het is waar.
Dank je wel, Helaas is het waar
Leuk verhaal, Sonja.
En ja, naast alle leugens die elke minuut de wereld ingeslingerd worden, is ieder jaar het nationale lange-neuzen-hoogtepunt toch weer de intocht van Sint Nicolaas. Pakjes die door schoorstenen glijden, paarden die over daken rijden en natuurlijk het Sinterklaas-journaal. Of is dit een levend sprookje?
Dank je Fred voor je reactie. Het Sinterklaasfeest is naar mijn mening een totaal uit de hand gelopen folklore feest. Het levert kinderen en ouders behoorlijk wat stress op en schiet zijn doel inmiddels totaal voorbij.
Ik heb écht enorm genoten van deze blog. Mijk eerste reactie – ik lieg niet. Dan Lees ik verder en besef hoe vaak ik schuldig Ben. Hetzij om de vrede te bewaren, Hetzij een ander niet té kwetsen. Stof tot na denken. Ook genoten van je blog over parfum en Lees je stukjes met n glimlach xx
Oeps, dit is wel een hele late reactie. Het is een hectische boel hier achter de schermen. Maar alsnog bedankt voor je reactie en mooie compliment. Mensen die beweren nooit te liegen moet je sowieso niet vertrouwen. We maken ons er allemaal schuldig aan. De intenties waarom we het doen zijn een heel ander verhaal.