deel 1 uit de serie Lezen
Naar mijn niet zo bescheiden mening wordt voor velen van ons het plezier in het lezen van fictie op de middelbare school om zeep geholpen. Ik ken namelijk maar weinig kinderen die niet genieten van voorgelezen worden en later zelf lezen. Totdat op de middelbare school er ineens een verplichte boekenlijst opgedrongen wordt, vol boeken die mijlenver van de belevingswereld van pubers verwijderd is. Lezen is ineens niet leuk meer. Als je die liefde voor boeken daarna niet meer teruggevonden hebt dan hoop ik je met deze blog over te halen het nog eens een kans te geven. Heb je de liefde wel weer terug gevonden dan is deze blog fijne informatie waarom jij heel goed bezig bent.
Fictie vs non-fictie
Of je nu het liefst fictie of toch liever non-fictie leest, lezen is goed voor je. Maar er zijn wel degelijk verschillen in beleving en voordelen bij het lezen van fictie. Non-fictie gaat over bestaande personen, over bestaande gebeurtenissen en hoe je het ook went of keert dan lees je het boek toch met een gekleurde bril. Je hebt al een idee of zelfs al een mening over de personages en de gebeurtenissen en dat beïnvloed bewust en onbewust hoe je het verhaal leest. Bij fictie ga je veel meer onbevangen het verhaal in en liggen alle opties nog open. Hoewel sommige voordelen zeker ook opgaan voor het lezen van non-fictie, gaat het in deze blog vooral over de voordelen van het lezen van fictie
Je kunt het hele artikel lezen of je klikt op één van de onderwerpen in de lijst.
- Verbetert je empatisch vermogen en je sociale vaardigheden
- Verbetert de taalvaardigheid en vergroot het vocabulaire
- Vermindert stress
- Verbetert je cognitieve vaardigheden en je verbeeldingskracht
- Geeft een boost aan je creativiteit
- Zorgt voor een betere nachtrust (of houdt je juist uit je slaap 😉)
- Vermindert de kans op dementie en geheugenverlies
- Tot slot nog een stukje non-fictie
Best een indrukwekkende lijst toch? Laten we maar snel beginnen.
Verbetert je empatisch vermogen en je sociale vaardigheden
Doordat we in fictie te maken krijgen met niet bestaande personages hebben we nog geen oordeel over ze gevormd. We weten nog niet hoe ze eruit zien, welke kledingstijl ze hebben, hoe ze zich (mis)dragen. We staan er helemaal blanco in. Doordat we nog geen oordeel hebben wordt er een beroep gedaan op ons empathisch vermogen zodat we ons kunnen verplaatsen in de personages. Zelfs als een personage zoals bijvoorbeeld Gorka* (hopelijk) mijlenver van je afstaat probeer je je onbewust in hem te verplaatsen.
Nelleke schreef in haar review over De val van Gorka: “Hoe je mening over een persoon/personage kan veranderen. Van engerd naar zielig persoon tot sympathie krijgen. Knap staaltje schrijfwerk!”
Dat is wat fictie met je kan doen, je leren om sympathie te krijgen voor iemand die je in het echte leven allang had afgeserveerd.
Door te kijken naar wat de personages doen en laten en hoe daar op gereageerd wordt, kun je leren hoe je je sociale vaardigheden zou kunnen verbeteren. Je ziet wat werkt en wat niet, maar ook waarom het wel of niet werkt. Dit proces wordt onbewust in gang gezet terwijl jij heerlijk ontspannen aan het lezen bent. Dát is nog eens effectief met je tijd bezig zijn.
*hoofdpersonage uit mijn roman De val van Gorka
Verbetert de taalvaardigheid en vergroot het vocabulaire
Dat voorgelezen worden de woordenschat van kinderen vergroot is al veel langer bekend. Dat proces stopt overigens niet na je kindertijd. Lezen vergroot je vocabulaire, je woordenschat en dat blijft doorgaan zolang als je blijft lezen. Je leert nieuwe woorden kennen zonder dat je er erg in hebt. De betekenis wordt duidelijk uit de context van het verhaal en zonder dat je er erg in hebt of zelfs maar moeite voor hoeft te doen wordt je slimmer. En of dat nog niet genoeg reden is om per direct een boek uit de kast te trekken, je gehele taalvaardigheid wordt beter. De zinsopbouw, het afwisselende tempo, hoe een verhaal opgebouwd wordt en het gebruik van stijlfiguren. Je leert met elke bladzijde om taal beter te gebruiken en in te zetten.
Vermindert stress
Als ik al stress ervaar bij het lezen van boeken, dan is het keuzestress. Een boek uitzoeken uit het enorme aanbod lukt me maar zelden, het worden er minstens twee of drie of … enfin het is gewoon niet te doen. Daarna is er de keuze welk boek nu aan de beurt is van mijn nog altijd groeiende BTR-lijst*. Dat is de enige stress die ik ervaar bij het lezen.
Een boek, kopje thee, koffie of vooruit een glaasje wijn, wat te knabbelen en dan een paar uurtjes ontsnappen aan de hectische wereld waarin we leven. Een andere wereld waarin al jouw problemen en zorgen even niet bestaan. Laat de personages maar lijden en strijden, jij hebt even vrij. Bij het lezen van fictie kom je in plaatsen of werelden, soms zelfs planeten die helemaal niet echt bestaan. Je komt dus echt los van deze wereld en dat is meer dan ontspannen. Je overgeven aan een boek is echt ontsnappen aan de werkelijkheid en daarmee blijft de stress ook achter in de harde werkelijkheid.
*BTR staat voor books to read of in goed Nederlands, boeken die ik nog moet lezen
Verbetert je cognitieve vaardigheden en je verbeeldingskracht
Laat ik eerst uitleggen wat ik versta onder cognitieve vaardigheden, namelijk het vermogen om te leren, te begrijpen, te verwerken en toe te passen. Door te lezen, veel te lezen, train je je hersenen om aan de slag te gaan met de opgenomen informatie en als je fictie leest wordt daarbij ook nog eens je verbeeldingskracht aan het werk gezet. Terwijl je dus ontspannen zit te genieten van een mooi verhaal ben je ondertussen je hersenen aan het trainen. Het is inmiddels al door meerdere wetenschappelijke studies bewezen dat je van lezen intelligenter wordt.
Geeft een boost aan je creativiteit
Ieder mens is creatief, ja jij ook. Zo zijn we nu eenmaal gemaakt en het is ook noodzakelijk om te overleven. Je denkt misschien dat je niet creatief bent omdat het ons van kinds af aan wordt afgeleerd om buiten de gebaande paden te lopen. Kinderen hebben een onuitputtelijke fantasie. Alles kan en het leven is één groot avontuur. Maar voor mij totaal onbegrijpelijke redenen wordt het ons van jongs af aan al afgeleerd. Binnen de lijntjes kleuren. Olifanten zijn grijs niet roze. Met je hoofd op het kussen slapen en niet achterstevoren op een stoel zitten. Het denkbeeldige vriendje mag niet mee eten aan tafel. Met de beste bedoelingen, leren ouders en leerkrachten ons om steeds minder onze verbeeldingskracht te gebruiken waardoor we steeds minder creatief worden.
Lezen zet die verbeeldingskracht weer aan het werk. We moeten zelf een beeld vormen hoe het personage eruit ziet, hoe de ruimte eruitziet en bij fantasy ons zelfs een beeld vormen van een niet bestaande wereld. Hoe meer je leest hoe makkelijker het wordt en ongemerkt gaat dat in je dagelijks leven ook meer en meer leven. Schrijven en lezen gaan voor mij dan ook hand in hand.
Zorgt voor een betere nachtrust
(of houdt je juist uit je slaap 😉)
Oké bij deze stelling heb ik zeer ernstige twijfels. Dat komt omdat ik hier juist hele andere ervaringen mee heb.
Tot kort voor het slapen gaan nog op een beeldscherm kijken is niet goed voor je nachtrust. Dat is een bewezen feit en heeft iets van doen met blauw licht. Een E-reader zou hier dus buiten vallen. Een uurtje voor het naar bed gaan dus de tv uit, mobiel en tablet aan de lader en uit het zicht, dan even een hoofdstukje lezen. Door kort voor het slapengaan nog wat te lezen breng je je lichaam tot rust en activeer je juist je hersenen om de gebeurtenissen van de dag te verwerken en om te zetten in dromen. Dat geschreven hebbende moet ik toch wel vermelden dat het mij meer dan eens is overkomen dat ik voor het slapen gaan nog even het hoofdstuk af wilde lezen en vervolgens zes hoofdstukken verder tot mijn grote schrik zag dat het inmiddels diep, diep in de nacht was. Lezen voor het slapen gaan is dus geheel en al voor eigen risico.
Vermindert de kans op dementie en geheugenverlies
Na al die informatie die hierboven staat zal het je niet verbazen dat het lezen van fictie de kans op dementie en geheugenverlies verkleint. Tijdens het lezen ben je die grijze massa volop aan het trainen. Het is ook een bewezen feit dat er bij kinderen die veel lezen extra verbindingen in de hersenen worden aangemaakt. Op latere leeftijd maakt het de bestaande verbindingen sterker waardoor je dus minder vatbaar bent voor dementie, alzheimer en andere hersenaandoeningen. Bovendien zijn er al studies die concluderen dat mensen die veel lezen langer leven. Ik kan hier met absolute zekerheid zeggen dat mij een eeuwig leven te wachten staat.
Tot slot nog een stukje non-fictie
Inmiddels heb ik al behoorlijk wat voordelen voor het lezen van fictie gegeven. De belangrijkste mag uiteraard niet ontbreken in dit overzicht. Dit is overigens hardcore non-fictie namelijk, het lezen van fictie is gewoon ontzettend leuk. Ontsnappen naar een andere werkelijkheid maakt van mij en heel veel andere lezers gewoon hele blijde mensen. Dus niet meer twijfelen, als fanatiek lezer én als schrijver zeg ik gewoon doen, ga je echt geen spijt van krijgen. En als je niet weet hoe je een boek moet uitkiezen dan kun je voordat je naar de boekhandel of bibliotheek rent, deel 2 van deze serie lezen, daarin leg ik je uit hoe je uit dat enorme aanbod een keuze maakt. Wil je die blog niet missen dan kun je je hieronder inschrijven voor updates en de nieuwsbrief.
Sonja
Jouw beurt, een reactie, aanvulling of een vraag. Je kunt het kwijt onder aan deze pagina en hiernaast kun je gratis inschrijven voor updates van deze website.
[mailerlite_form form_id=1]